Nowoczesna
edukacja
Naszym okiem

Nauki o pozyskiwaniu wiedzy, czyli czym jest Learning Sciences

Learning sciences (LS) to interdyscyplinarna dziedzina nauki, której celem jest pogłębianie informacji o uczeniu się w aspekcie psychologicznym, społecznym i kulturowym oraz myślenia krytycznego. Główne obszary, które są wykorzystywane w LS to kognitywizm, behawioryzm, a także konstrukcjonizm. Skąd się wzięła ta metoda i jak jest wykorzystywana w praktyce?

Dyscyplina Learning Sciences pozwala na innowacyjne i wieloaspektowe spojrzenie na proces uczenia się. I choć LS wciąż się definiuje, a naukowcy próbują znaleźć odpowiedzi,
w jaki sposób najlepiej przyswajamy wiedzę, jest to nurt niezwykle istotny zarówno
w odniesieniu do pracy współczesnych pedagogów, jak i podejścia rodziców. To dlatego, że odpowiednio wykorzystane narzędzia Learning Sciences znacząco przyczyniają się do rozwoju dzieci i młodzieży. Badania nad naukami o pozyskiwaniu wiedzy ciągle trwają, ale można i należy z nich skorzystać aktualnie, m.in. po to, żeby usprawnić pozyskiwanie wiedzy przez młodych ludzi.

Jakie są korzenie powstania Learning Sciences?

Początki Learning Sciences sięgają rewolucji kognitywnej, inaczej mówiąc poznawczej, która związana była  z ruchem intelektualnym, a jej rozpoczęcie miało miejsce 1950 roku w Stanach Zjednoczonych.

W latach 60-tych XX wieku m.in. na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego rozpoczęły się prace nad kognitywistyką, czyli naukowym badaniem umysłu i jego procesów. Co istotne, rewolucja kognitywna przyczyniła się do zmiany podejścia wobec psychologii, filozofii, informatyki, językoznawstwa, antropologii i neuronauki. Ponadto, nowe podejście zostało wykorzystane w sztucznej inteligencji.

Dalsze prace na rzecz stworzenia programu dla absolwentów nauk ścisłych podjęto
w 1983 r. w USA, kiedy to Jan Hawkins i Roy Pea zaproponowali wspólny program między Bank Street College oraz The New School for Social Research. Program o  nazwie Psychologia, edukacja i technologia (PET) otrzymał wsparcie finansowe na planowanie z Alfred P. Sloan Foundation. Nowa inicjatywa wymagała jednak zatrudnienia nowych wykładowców, a instytucje nigdy takiego projektu nie zorganizowały. 

Dopiero w 1988 r. przybycie Rogera Schanka na Northwestern University przyczyniło się do rozwoju Institute for Learning Sciences. I tak, w 1991 r. Northwestern zainicjował pierwszy program doktorancki LS, zaprojektowany i uruchomiony przez Roya Pea jako pierwszego dyrektora. Następnie do programu przyjęto pierwszą kohortę studentów w 1992 roku. Po objęciu przez Pea nowego stanowiska dziekana, Brian Reiser przejął kierownictwo nad programem. Od tego momentu na całym świecie pojawiło się wiele dodatkowych wysokiej jakości programów dla absolwentów LS, a dyscyplina ta wciąż zyskuje coraz większe uznanie jako cenny i odkrywczy obszar badań edukacyjnych oraz projektowania.

Pod koniec lat 80-tych XX wieku naukowcy z tych dziedzin, którzy badali uczenie się, zdali sobie sprawę, że muszą opracować nowe podejścia naukowe, które wykracza poza to, co mogą zaoferować ich własne dyscypliny i trzeba poszerzyć ich spektrum. I tak, w 1991 roku narodziła się nauka o uczeniu się, wtedy to odbyła się pierwsza międzynarodowa konferencja i opublikowano Journal of the Learning Sciences.

Learning Sciences – cechy charakterystyczne

Badania LS koncentrują się na poznawczo-psychologicznych, społeczno-psychologicznych, kulturowo-psychologicznych oraz krytycznych podstawach teoretycznych uczenia się człowieka , a także praktycznym projektowaniu odpowiednich środowisk do skutecznego przyswajania wiedzy. 

Podstawowe dziedziny, które wnoszą wkład w nauki o pozyskiwaniu wiedzy LS to między innymi: kognitywistyka, informatyka, psychologia edukacyjna, antropologia oraz lingwistyka stosowana. W ciągu ostatniej dekady naukowcy poszerzyli swoje zainteresowania
o projektowanie programów nauczania, nieformalnych środowisk uczenia się oraz metod instruktażowych.

Jaki jest cel dyscypliny Learning Sciences?

Jednym z głównych celów Learning Sciences jest lepsze zrozumienie procesów poznawczych i społecznych, które skutkują najbardziej efektywnym uczeniem się. Ponadto,  priorytetem LS jest wykorzystanie tej wiedzy do przeprojektowania sal lekcyjnych, a także innych środowisk uczenia się tak, żeby uczniowie uczyli się głębiej i bardziej efektywnie.

Learning Sciences obejmują kognitywistykę, psychologię edukacyjną, informatykę, antropologię, socjologię, nauki o informacji, neurobiologię, edukację, studia projektowe, projektowanie instruktażowe oraz inne dziedziny.

Co istotne, integrując wiele dziedzin, Learning Sciences wykraczają poza inne blisko spokrewnione dziedziny w szczególny sposób. Na przykład, LS wychodzą poza ramy psychologii, ponieważ uwzględniają i przyczyniają się do obliczeniowego, socjologicznego
i antropologicznego podejścia do badania uczenia się. Podobnie dzieje się w przypadku, gdy Learning Sciences czerpie inspirację z kognitywistyki i jest uważana za gałąź tej dziedziny nauki.

Warto podkreślić, że Learning Sciences skupia się na poprawie edukacji poprzez badanie, modyfikowanie, tworzenie nowych technologii i środowisk uczenia się oraz różnych wzajemnie oddziałujących i pojawiających się czynników, które potencjalnie wpływają na uczenie się ludzi.

Learning Sciences – istotne fakty o uczeniu się

Badania nad Learning Sciences dowodzą, że kiedy uczniowie uzewnętrzniają i artykułują swoją rozwijającą się wiedzę, uczą się bardziej efektywnie (Bransford, Brown, & Cocking, 2000). Jest to bardziej złożone niż mogłoby się wydawać, ponieważ nie jest tak, że młodzi ludzie najpierw się czegoś uczą, a potem to wyrażają.

Najbardziej owocna nauka ma miejsce wtedy, gdy osoby uczące się wyrażają swoje nieuformowane i wciąż rozwijające się zrozumienie i kontynuują to wyrażanie w trakcie procesu uczenia się. Artykulacja i uczenie się idą w parze we wzajemnie wzmacniającej się pętli sprzężenia zwrotnego. W wielu przypadkach uczniowie nie uczą się czegoś, dopóki nie zaczną tego wyrażać – innymi słowy, myśląc na głos, uczą się szybciej i głębiej niż podczas cichej nauki.

To fascynujące zjawisko po raz pierwszy zbadał w latach 20. XX wieku Lew Wygotski, rosyjski psycholog, pedagog i profesor Moskiewskiego Instytutu Psychologii Eksperymentalnej. W latach 70., kiedy psychologowie edukacyjni zaczęli dostrzegać to samo zjawisko, prace naukowca były coraz częściej tłumaczone na angielski oraz inne języki, dzięki czemu Wygotski jest po dziś dzień uważany za jednego z fundamentalnych teoretyków nauki o pozyskiwaniu wiedzy.

FORMULARZ KONTAKTU

Interesuje Cię wiedza z zakresu nowoczesnej edukacji, kreatywności oraz nowych technologii? Zapisz się do newslettera, aby uzyskać dostęp do Naszych autorskich treści.